Złamanie kości promieniowej – moja historia

To będzie luźny wpis, bez dużej liczby zdjęć (na szczęście!) dla tych z Was, którzy są zainteresowani szczegółami mojego leczenia i rehabilitacji złamania dalszej nasady kości promieniowej, czyli potocznie mówiąc – złamanego nadgarstka.

W poście opiszę moje własne doświadczenia, które są bardzo indywidualne: na moje losy po złamaniu wpłynęły repozycja kości na SORze, sposób leczenia, decyzje konkretnych lekarzy, mój wiek i stan zdrowia, choroby współistniejące. W trakcie czterech miesięcy przeprowadziłam sporo rozmów z Wami o Waszych przypadkach złamań i każdy był inny. Wpis zostawiam na pamiątkę własnych bojów oraz jako rodzaj pocieszenia dla tych, którzy może zajrzą tutaj po swoim wypadku i będą ciekawi, co czeka ich dalej.

Nie jestem lekarzem, nie mam wykształcenia medycznego, opisuję kroki i decyzje podjęte na własną lub moich lekarzy odpowiedzialność i tego wpisu nie można traktować jako porady medycznej!

No i zawsze chciałam coś zatytułować: „Moja historia” 😀

Dzień wypadku

Jest piątkowy poranek 27 maja, od paru dni już leje. Po godzinie szkolenia wykonujemy bardzo proste zjazdy w łatwym, niemal płaskim terenie, a instruktorzy korygują naszą pozycję na rowerze. Mamy do przejechania tylko jeden korzeń, powoli, by poprawiać ułożenie łokci na kierownicy czy stóp na pedałach. Pada cały czas. Wykonałam już kilka najazdów, kiedy przednie albo tylne koło (może nawet oba) uślizguje mi na tym przeklętym korzeniu. Wyhamowuję, próbuję łapać równowagę, ale bez skutku.

Lecę do przodu, odruchowo wyciągam przed siebie ręce i wyraźnie czuję, jak kości przesuwają się w prawym nadgarstku (wydaje mi się, że ze słyszalnym chrzęstem). Bez bólu, ból dopiero nadejdzie za parę minut. Przez dosłownie ułamek sekundy widzę swoją zdeformowaną rękę, dłoń wyrasta jakby z innego miejsca, niż zazwyczaj, i błyskawicznie chowam ją w rękawie kurtki. Podchodzę szybko do instruktora i mówię, że mamy problem. W momencie, kiedy kość się łamała, wiedziałam już: „Game over”.

Maciek ukrył mi rękę w temblaku i pojechaliśmy na SOR. Nie widziałam jej już później, bo kiedy po 4 godzinach od wypadku badał mnie lekarz, odwracałam głowę kwicząc, że nie mogę patrzeć, bo zwymiotuję. Lekarze na widok interesującego złamania zaczęli biegać po oddziale i niedługo później leżałam już na wysokim metalowym stole. Dwoje pielęgniarzy przytrzymywało mnie, żebym się nie szarpała, a ortopeda, uprzednio wbiwszy mi w kość wielką igłę z zastrzykiem znieczulającym, jednym ruchem nastawił dwa sąsiadujące odłamy mojej kości promieniowej.

Pielęgniarka odezwała się ze zdumieniem: „Nawet pani nie drgnęła”. Roześmiałam się, bo nareszcie moja ręka straciła ten ohydny kształt i mogłam odetchnąć z ulgą. Ale to był dopiero początek!

Po wypadku – operować czy nie operować

Diagnoza: wielodłamowe złamanie kości promieniowej z przemieszczeniem, zamknięte, bez rozcięcia skóry. Na SORze wykonano dwa zdjęcia RTG – przed nastawieniem i po nastawieniu, celem sprawdzenia, jak ułożyły się odłamy. Ortopeda z SORu ostrzegł mnie, że takie złamania nadają się do operacji i do 10 dni mój lekarz na miejscu, w domu, musi podjąć decyzję, czy operować.

Zagipsowano mnie w szynę, dzięki czemu pewna część ręki była tylko owinięta bandażem, a nie otoczona gipsową, twardą powłoką. To ważne, bo ręka puchnie, a nie można doprowadzić do zaniku krążenia. Gips początkowo sięgał aż pod pachę, by ograniczyć ruchy rotacyjne przedramienia, czyli skręcanie dłoni na boki.

W moim przypadku ból po nastawieniu kości nie był już taki duży, na lekach przeciwbólowych byłam tylko przez 4 dni, bo niestety okazały się za silne dla żołądka i zwyczajnie bolał mnie brzuch. Dłoń wystająca z gipsu puchła i zmieniała kolory, ale zgodnie z planem.

Ważne: już na SORze nakazano mi ruszać cały czas palcami tej dłoni. Na szczęście w moim przypadku nie doszło do uszkodzenia żadnych nerwów, wszystkie palce się ruszały. Najbardziej na uszkodzenia nerwów był narażony kciuk.

Po powrocie do domu zaczęłam szukać ortopedy w ramach opieki NFZ – okazało się to nie takie łatwe, a kontrola musiała się zmieścić w 10 dniach od wypadku. I w 10., ostatnim możliwym dniu od wypadku pojawiłam się w końcu u ortopedy, który… powiedział, że nie ma pojęcia, czy to należy operować, czy nie!

Podjęto decyzję o przeczekaniu kolejnego tygodnia, co dawałoby już 17 dni od złamania. Problem polegał na tym, że złamanie było dość skomplikowane, ale jednocześnie świetnie nastawione na SORze. Poważne złamania z przemieszczeniem kości, takie jak moje, lepiej unieruchomić operacyjnie: śrubami lub płytkami. Zabieg należy wykonać do 2-3 tygodni po wypadku, zanim zaczną się procesy zrostu kości. Ale to już operacja z przecięciem powłok skórnych i tkanek, a potem jeszcze drugi zabieg związany z wyjęciem płytek czy śrub. Lekarze się wahali.

Ostatecznie 17 dni od wypadku ordynator szpitala podjął decyzję o nieoperowaniu mojego złamania, porównawszy kilka zdjęć RTG. Ręka została w gipsie, tak jak była. Wtedy jeszcze nikt nie był pewien, czy to dobra decyzja, na podstawie zdjęć lekarze oceniali, że mogę stracić 20-30% poprzedniego zakresu ruchu nadgarstka, co było dla mnie bardzo dużym ryzykiem!

Ogólnie wygląda to mniej więcej tak:

Jak widzicie, sytuacja nie jest jednoznaczna. Ostatecznie dziś, pięć miesięcy po wypadku i rehabilitacji, kiedy odzyskałam mniej więcej 95% dawnego zakresu ruchu (mała różnica między nadgarstkami jednak jest), mogę powiedzieć, że cieszę się, że operacji nie było. Wtedy jednak był to dla mnie bardzo stresujący czas i martwiłam się, czy podjęto dobrą decyzję.

Pierwsze tygodnie w gipsie

Oczywiście od początku byłam na zwolnieniu i siedziałam w domu. Najpierw martwiłam się, jak w ogóle poradzę sobie z mieszkaniem sama bez sprawnej dominującej ręki. Dobrym pomysłem było zamówienie obiadów z dowozem, bo krojenie warzyw nie wchodziło w grę. Martwiłam się o moje bardzo długie włosy, więc przez pierwsze trzy tygodnie warkocze plotła mi mama.

Ważne było, by dbać o prawidłowe krążenie krwi w złamanej ręce – zresztą sygnalizowała ona bólem i pulsowaniem. Ważne było, by kończona była uniesiona nieco powyżej serca: ułatwiał to skrócony temblak marki Pani Teresa oraz spanie z dużą ilością poduszek, na których opierałam gips.

Po trzech tygodniach gips skrócono do łokcia, uwalniając staw łokciowy. To ważny krok, bo łokieć nie był uszkodzony, a unieruchomienie na długi czas szkodzi stawom. Rzeczywiście – po 3 tygodniach spędzonych w zgięciu, łokieć nie prostował się do końca i do tego bolał. Powoli przez tydzień rozciągałam go, doprowadzając do pierwotnego zakresu.

Cały czas pamiętałam o ruszaniu palcami w gipsie. Po uwolnieniu łokcia miałam większy zakres ruchu prawej ręki, ale wciąż musiałam pamiętać, by nie rotować (skręcać) przedramienia, by nie naruszyć ułożenia zrastającej się kości promieniowej.

Ponieważ kości nie były złączone płytkami lub śrubami, niezwykle ważne było, by nie przesunęły się w gipsie. Nie ćwiczyłam więc nic poza niewielkim, porannym rozciąganiem nóg i bioder. Spacerować zaczęłam po skróceniu gipsu, bo z tym sięgającym aż po pachę było mi za gorąco i niewygodnie.

Po zdjęciu unieruchomienia

Przez pierwsze pięć tygodni co tydzień wykonywano zdjęcie RTG, aby obserwować, czy kość się nie przesuwa. Przesunęła się lekko w stosunku do idealnego nastawienia na SORze, ale lekarze uznawali to za bezpieczny jeszcze zakres. Po 4,5 tygodniach gips rozcięto, a rękę włożono mi delikatnie do ortezy obejmującej kciuk, nadgarstek i pół przedramienia. Miałam jej nie zdejmować jeszcze przez 1,5 tygodnia. W sklepie medycznym nie chciało wierzyć, że potrzebuję ortezy w dziecięcym rozmiarze!

Po 6 tygodniach mogłam nareszcie zacząć zdejmować ortezę w domu, a przede wszystkim umyć tą przeklętą rękę! Po zdjęciu gipsu ręka była jeszcze opuchnięta, nieco bezkształtna, bez widocznych żył i ścięgien. Dłoń była jak przyrośnięta do przedramienia, nie ruszała się w żadnej płaszczyźnie – tylko palcami mogłam ruszać. Dodatkowo, skóra w miejscu unieruchomienia była łuszcząca się i nadwrażliwa. Stosowałam na nią maść z wit. A oraz krem Alantan.

Tak jak wcześniej ważne było ruszanie palcami i łokciem, tak po zdjęciu unieruchomienia trzeba było zachęcać rękę do ruchu, choć oczywiście bez obciążąnia. Granicą był ból – jeśli boli, przestać. Na początek świetną rehabilitacją są drobne prace manualne: zwijanie materiałów, przekładanie przedmiotów. Rękę angażowałam do codziennego życia. Na początku nie mogłam podnieść szklanki z wodą, ale powolutku wracała siła. Zakres ruchu nieco wolniej – w tym pomagała rehabilitacja.

Rehabilitacja

Skierowanie na rehabilitację w mojej prywatnej opiece medycznej dostałam po 3 tygodniach od wypadku i od razu wyznaczyłam termin, bo ciężko dostać się na zabiegi. Rehabilitacji na NFZ niestety nie doczekałam – w sierpniu 2022 proponowano mi termin na sierpień 2023 🙂

Ważne było, by szybko zacząć ćwiczenia i zabiegi. Zaczęłam je w 7 tygodniu od złamania, otrzymawszy zielone światło od lekarza. Na początku największą różnicę przynosiła terapia manualna, czyli specjalny masaż wykonywany przez rehabilitanta połączony z mobilizacją stawu nadgarstkowego. Oprócz tego miałam zabiegi: laser zwykły i laser wysokoenergetyczny, pole magnetyczne, krioterapię, radioterapię, pinoterapię, ultradźwięki (nie wszystko na raz, zazwyczaj 2-3 na jednej sesji). Na spotkania chodziłam mniej więcej 2 razy w tygodniu.

Rehabilitanci pokazywali mi również ćwiczenia do wykonywania w domu, które sumiennie prowadziłam 2 razy dziennie. Niektóre były z ciężarkami 0,5 kg-1 kg, by wzmocnić siłę nadgarstka, a także uławić powrót do zakresu poprzez obciążenie. Kupiłam też zestaw piłeczek i gumek do ćwiczeń dłoni, wykorzystałam głównie piłeczki.

Nadgarstek stosunkowo szybko odzyskiwał siłę (po 3 tygodniach podnosiłam już 1,5 l butelkę wody), wolniej wracał zakres zgięcia. Nie podpierałam się tą ręką ani nie dźwigałam ciężkich przedmiotów. W ostatnim tygodniu sierpnia (3 miesiące od wypadku) zaczęłam chodzić na basen, gdzie oprócz spokojnego pływania stosowałam bicze wodne i bąbelki z jacuzzi. Gdybym miała wannę, ćwiczyłabym też tę rękę w wannie pod wodą, bo woda świetnie wpływa na rozluźnienie mięśni.

W domu nie nosiłam ortezy od 7 lipca, długo nosiłam ją poza domem, żeby chronić rękę przed niespodziewanym urazem. Okazało się jednak, że orteza sprzyja pogorszeniu stanu skóry, którego nie mogłam ustabilizować od początku lipca, więc w końcu ten aspekt zmotywował mnie do odzwyczajenia się od niej.

Oprócz alergii skórnej miałam też problem z powolnym zrostem kości. Od sierpnia zażywałam lek wspomagający odbudowę kości, dedykowany przy osteoporozie lub niegojących się złamaniach. Dbałam też o dużą podaż wapnia w diecie (skyry i mleko bez laktozy), suplementację witaminy D oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych, które pomagają w redukcji obrzęków i stanów zapalnych. Przyczyn zbyt wolnego zrostu kościu może być wiele: palenie papierosów, niedobory wapnia w diecie, wiek. W moim przypadku podejrzewam, że na zrost miała przede wszystkim wpływ choroba Hashimoto i wynikająca z niej niedoczynność tarczycy.

W domu spędziłam jeszcze cały wrzesień. Lekarz chciał mi jeszcze dać zwolnienie, ale 27 września postanowiłam już wracać do pracy, bo ręka zdecydowanie pozwalała na pracę biurową. Do pełnych sześciu miesięcy od wypadku (listopad) nie mogę uprawiać mocno obciążających sportów, gdyż jeszcze pół kości jest w kluczowym momencie odbudowy.

Ile trwało leczenie złamania, a ile może trwać?

Pisząc te słowa, nie mam jeszcze ręki zrośniętej w stu procentach, ale taki pełen efekt może pojawić się nawet dopiero po roku. W miejscu złamania na zawsze pozostanie już blizna kostna.

Odzyskałam około 95% ruchomości nadgarstka. Zgięcie dłoniowe (w dół) jest u mnie nieco lepsze, niż grzbietowe, które sprawiało więcej trudności w rehabilitacji. Szybciej i do pełnego zakresu wróciła rotacja dłoni (na boki). Nadgarstek jest około 1 cm szerszy niż przed wypadkiem.

Po około miesiącu od zdjęcia gipsu ręka wyglądała już normalnie, pracowałam tylko nad wzmocnieniem siły i zakresów, co było żmudnym i powolnym procesem.

Podsumowując:

• spędziłam 6 tygodni w unieruchomieniu, w tym 4,5 tygodnia gips, 1,5 tygodnia orteza;
• rehabilitację zaczęłam możliwe jak najszybciej – 7 tygodni od złamania;
• na zwolnieniu spędziłam 4 miesiące – może byłoby krócej, gdyby nie zbyt powolny zrost kości jak na mój wiek;
• w moim przypadku muszę się wstrzymać z obciążaniem ręki do 6 miesięcy od wypadku.

Przeciętnie zwolnienie w przypadku dobrze gojącego się złamania nadgarstka trwa 3 miesiące, a może trwać do 6 miesięcy. Niestety w przypadku problemów ze zrostem lub ustawieniem kości, czas leczenia może być dłuższy niż pół roku. W przypadku leczenia operacyjnego, można wcześniej zacząć rehabilitację ze względu na brak gipsu i całość może się zamknąć w około 2 miesiące.

Bardzo dbałam o ochronę ręki przed naruszeniem, nie kombinowałam, nie uprawiałam sportów, by w maksymalny sposób ograniczyć ryzyko przemieszczenia się odłamów. Nie jestem sportowcem i nie musiałam szybko wracać na ring 😉 Dodatkowo w trakcie wypadku odłamał mi się wyrostek rylcowaty kości łokciowej i niestety już nie przyrósł – obecnie w ciele mam o 1 kość więcej, niż przeciętny człowiek! Lewitujący wyrostek nie sprawia żadnych problemów.

Co dalej?

Powyżej opisałam krok po kroku mój przebieg leczenia i rehabilitacji – Twój może być inny. Jest duża szansa na to, że złamanie nadgarstka nie będzie tak skomplikowane, a zrost kości o wiele sprawniejszy niż mój. Sama przyjęłam strategię „nie szkodzić” i po prostu przez 4 miesiące odpoczywałam. Wiem, że miałam szczęście, mogąc sobie pozwolić na tak długą nieobecność w pracy.

Ponieważ zbliża się zima i sezon rowerowy naturalnie zapada w sen zimowy, nie przejmuję się zbytnio ograniczeniem. W zimie skupiam się co roku na ćwiczeniach BodyArt i jodze, w góry chodzę pieszo. Mam nadzieję dalej pływać kilka razy w tygodniu, bo to świetny i bezpieczny trening. Kilka razy wyszłam na rower na 2 godziny, by przyzwyczajać nadgarstek z powrotem do kierownicy. To wielka frajda i z pewnością przy dobrej pogodzie będę odwiedzać las, ale na razie nie ryzykuję kolejnego upadku.

Jeśli macie jeszcze jakieś pytania, piszcie w komentarzach – postaram się odpowiedzieć, jak to było u mnie. Tylko pamiętajcie, że lekarzem nie jestem!