Singletrack – podstawy i lista miejsc

Czasem zaglądam do zakładki, pokazującej hasła z Google, po jakich ktoś trafił na ten blog – i nie ulega wątpliwości, że singletrack to coś, co Was interesuje i chcielibyście o to zapytać. Starzy wyjadacze pewnie uśmiechną się pod nosem, ale każdy kiedyś zaczynał!

Singletrack – co to właściwie jest?

Singletrack, singiel, ścieżka, trasa – to synonimy określające po prostu wąską trasę rowerową w terenie leśnym. Nie ma wzorca idealnego singletracka, bo pojęcie powstało oddolnie w kulturze rowerzystów górskich i początkowo oznaczało wąską naturalną ścieżkę, którą ktoś uznał za atrakcyjną do jazdy. W związku z tym, możecie tak nazwać zarówno trasę leśną w Kampinosie, jak i kamienisty zjazd na nowowybudowanych Jeleniowskich Ścieżkach.

Czy to jest legalne?

To zależy. Wgryzając się w środowisko kolarskie, zaczniecie się powoli orientować, gdzie warto jeździć w Waszej okolicy. Od początku kolarstwa górskiego pojawiały się lokalne, niezalegalizowane miejscówki, gdzie sami kolarze-pasjonaci w wolnym czasie przecierali lub wręcz budowali trasy, które sprawiały więcej przyjemności z jazdy niż asfalt czy ubity szuter.

Kolejnym krokiem naturalnie było pojawienie się tego typu miejsc budowanych w porozumieniu z lokalnymi władzami: właścicielami terenu, leśnictwami. Zauważono potencjał turystyczny takiego centrum ścieżek – kolarze przyjadą z daleka, a przy okazji chętnie wydadzą pieniądze w hotelach i restauracjach.

Do dziś w równym stopniu istnieją miejsca z oficjalną siecią ścieżek, jak i z singletrackami niezalegalizowanymi. W tym artykule wymieniam miejsca oficjalnie udostępnione rajderom.

Centrum ścieżek a bike park – czym się różnią

Żadne z powyższych wyrażeń nie ma jeszcze swojego miejsca w Słowniku Języka Polskiego, więc często w kolarskim światku stosuje się te określenia wymiennie. Z grubsza rzecz biorąc, bike park zazwyczaj będzie bardziej skomplikowaną realizacją, z większą ingerencją w teren, większym zróżnicowaniem stopnia trudności tras, zagęszczeniem sztucznych przeszkód i często wyciągiem wywożącem rowerzystów do góry. Jest więc miejscem bardziej nastawionym na zjazdy.

Przykłady w Polsce to Bike Park Kasina, Szczyrk Enduro Trails by Trek, Czarna Góra.

Centrum ścieżkowe zazwyczaj będzie opierało się na trasach przypominających naturalne ścieżki w lesie, można się tam spodziewać tylko niezbędnej infrastruktury, takiej jak mapa czy kosz na śmieci, raczej nie znajdziecie tam wyciągu, a podjazdy będziecie pokonywać o własnych siłach. Często ma bardziej interwałowy charakter, czyli jedziecie zarówno w górę, jak i w dół. Centrum ścieżkowe to często także nazwa głównego punktu u zbiegu tras, gdzie znajdziecie mały sklepik bądź kawiarnię, myjkę rowerową i parking.

Przykłady to między innymi Babia Góra Trails, Singletrek pod Smrkiem w Świeradowie, Jeleniowskie Ścieżki czy Rabka Trails.

Ponieważ podział jest umowny, w ostatnim akapicie listuję wszystkie takie miejsca razem. Są to miejsca o bardzo różnym stopniu trudności. I wbrew temu, co napisałam wyżej, na przykład w Bike Parku Marcinka w Tarnowie nie ma wyciągu, a Enduro Trails by Trek w Szczyrku to bike park z wyciągiem. Tak dla zmyłki.

Jeśli jesteście zupełnie początkujący, może przyda Wam się ten wpis.

Singletrack savoir-vivre

Niezależnie, czy korzystasz z tajnego spotu, czy oficjalnej trasy, warto stosować się do kilku prostych zasad. Przede wszystkim, uszanuj pracę budowniczych, zarówno tych, za którymi stoi gmina i komercyjna działalność, jak i zajawkowiczów, którzy konstruują single w wolnym czasie. Nie zmieniaj trasy według własnych pomysłów, nie utrudniaj ani nie ułatwiaj jazdy. W miejscu, gdzie nawierzchnię łatwo uszkodzić, nie jeździj po deszczu czy w czasie roztopów. Jeśli miejscówka jest zamknięta na czas remontu lub zimy, nie strugaj wariata i nie właź za taśmy.

W oficjalnym centrum ścieżek po prostu stosuj się do regulaminu. Singletracki są najczęściej jednokierunkowe, ale bywają wyjątki od tej zasady – bądźcie na to wyczuleni. W miejscówkach znajdziecie zazwyczaj czytelne oznaczenia odnośnie trasy i przeszkód na nich występujących. Trasy są przeznaczone dla rowerzystów, ale zawsze trzeba zachować czujność, bo na ścieżce może pojawić się pieszy, leżący rajder lub dzikie zwierzę (kiedyś w Srebrnej Górze na trasę A wyskoczyły mi… muflony!).

Panuje zasada, że wolniejszy kolarz ustępuje na trasie miejsca szybszemu – jeśli to Wy jesteście szybsi, poproście głośno o przepuszczenie – a potem podziękujcie. Oczywiście wolniejszy zatrzymuje się w miejscu, które uzna za bezpieczne. Jeśli chcecie obejrzeć ficzer, czyli przeszkodę na trasie, ułóżcie rowery poza trasą. Nie blokujcie trasy, chyba że zdarzy się wypadek, a rannego nie da się ściągnąć na bezpieczne pobocze.

Pamiętajcie o oznaczeniach trudności tras:

• kolor zielony – trasa bardzo łatwa, przyjazna początkującym i dzieciom,
• kolor niebieski – trasa stosunkowo łatwa, ale może być szybka i jeśli to Wasz pierwszy raz, bądźcie bardzo ostrożni. W niektórych miejscach to już trasa niemal dla średniozaawansowanych rowerzystów,
• kolor czerwony – trasa dla średniozaawansowanych i zaawansowanych,
• kolor czarny – trasa bardzo trudna.

Warto zaznaczyć, że ta skala jest umowna i trasa na przykład niebieska w jednej miejscówce może być o wiele trudniejsza niż niebieska trasa gdzie indziej.

Co warto umieć?

Kiedy zaczniecie odwiedzać różne single, zorientujecie się szybko, że poziom ich trudności jest zróżnicowany – w gruncie rzeczy jednak warto na początek być obeznanym z podstawami jazdy na rowerze górskim. Na liście polskich singletracków i bike parków, którą zamieszczam poniżej, znajdziecie miejsca dla naprawdę początkujących, jak i dla bardziej zaawansowanych rajderów. Powinniście mieć opanowaną jazdę na stojąco ponad siodełkiem i panowanie nad prędkością.

Prostsze trasy będą miały często wyrównaną sztucznie nawierzchnię, ziemną lub żwirową. Na pewno szykujcie się na podjazdy i zjazdy oraz mniej lub bardziej ciasne zakręty. W trudniejszych miejscach pojawią się strome ścianki, korzenie, kamienie i sekcje wybudowanych przeszkód: stolików (usypanych na trasie pagórków do wybicia, przeskoczenia lub przejechania), gapów (dziur do przeskoczenia), wybić, hopek, dropów (uskoków), rock gardenów (kamiennych fragmentów), a także wyprofilowanych band na zakrętach.

Spotkacie się na pewno prędziej czy później z dwoma określeniami:

• trasa flow – czyli płynna, nastawiona na prędkość, z raczej wyrównaną nawierzchnią, choć pamiętajcie o różnicach poziomu trudności;
• trasa naturalna – tutaj nacisk położony jest na techniczne umiejętności pokonywania przeszkód, takich jak korzenie i kamienie.

Singletracki, bike parki i centra ścieżkowe w Polsce – lista

To najbardziej konkretna część tego wpisu, którą postaram się na bieżąco aktualizować. Z zasady wymieniam tylko i wyłącznie legalne miejscówki – jeśli przejdziecie już z poziomu kompletnego żółtodzioba do bardziej zaawansowanego użytkownika, naturalnie usłyszycie i o tych tajniejszych 😉

W tym miejscu bardzo serdecznie polecam Wam wpis Skadi na Grani o singletrackach w Sudetach – to imponujący i bardzo konkretny opis ścieżek z tego regionu!

Single tracki w Sudetach – lista

Na pewno nie zebrałam wszystkich miejscówek – dajcie znać w komentarzu, jeżeli w Waszej okolicy powstało coś nowego!

Małopolska:

• Kraków – Single Trail Dolina Sudołu
• Bike Park Marcinka
• Rabka Trails
• Babia Góra Trails (mój opis tutaj)
• PKL Mosorny Groń
• Kasina Bike Park (downhill/enduro)
• Słotwiny Arena
• Kluszkowce – CzorsztynSki (kilka słów o trasach znajdziecie w tym wpisie)
• Koninki Gravity Park (downhill)
• Palenica Bike Park
• Gorlickie Ścieżki
• Myślenice Singletracks (w budowie)

Górny Śląsk:

• Enduro Trails w Bielsku-Białej
• Szczyrk Enduro Trails by Trek
• Wisła Skolnity
• Góra Żar
• Bielszowice Trails
• Palenica Bike Park – Ustroń (downhill)

Dolny Śląsk:

• Sieć Singletrack Glacensis (mój opis tutaj)
• Trasy Enduro NS Bikes Srebrna Góra (enduro)
• Bike Park Czarna Góra-Sienna (enduro/downhill)
• Suliwoods
• Singletrack pod Smrkiem
• Pasmo Rowerowe Olbrzymy
• Kaczawskie Singletracki
• Singletrack Szklarska
• Złote Ścieżki
• Family Bike Park Zieleniec
• Singletrack Kotowice
• Singletrack Ząbkowice Śląskie
• Singletrack Jedlina-Zdrój
• Singletrack Strzelin

Podkarpacie:

• Biesiadka Trails Mielec
• Land of Loam (mój opis tutaj)
• Singletrack Cisna
• Fort Trails w Przemyślu

Świętokrzyskie:

• Jeleniowskie Ścieżki (mój opis tutaj)

Lubelskie:

• Singletrack Józefów

Pomorze:

• Single w Trójmiejskim Parku Krajobrazowym Big Foot Works (oficjalnie legalne!)
• Koszalin – Singletrack na Górze Chełmskiej

Warmia i Mazury:

• Kurza Góra

Bonus – opis miejsc, które odwiedziłam u naszych południowych sąsiadów:

• Trutnov Trails (Czechy)
• Rychlebskie Ścieżki (Czechy)
• Lechnica Singletrails i Cyklostopy (Słowacja)

Które trasy są Waszymi ulubionymi? A może wolicie dzikusy? Albo po prostu – starą, dobrą jazdę po górskich szlakach?

Jeśli uważacie, że coś należy dodać do wpisu, dajcie znać w komentarzu!

Zdjęcie na okładce wpisu autorstwa Blondie on the Bike

Zobacz też:

• Trasy na rower w górach dla początkujących, choć to pojęcie względne
• 18 litrów na tydzień, czyli jak spakować się na rowerowy wyjazd
• Od Międzylesia do Srebrnej Góry, czyli Singletrack Glacensis